De meesten van ons brengen meer tijd op het werk door dan met onze naaste vrienden of familie. We leren onze collega’s op diep persoonlijke manieren kennen en als een tragedie toeslaat, kan het moeilijk zijn om te weten hoe te reageren.
Sommigen trekken zich gewoon terug, anderen proberen overdreven betrokken te raken, maar de meesten weten gewoon niet wat ze moeten doen of hoe ze moeten reageren. Er is geen beleid of handleiding om je te helpen met verdriet of tragedie om te gaan. Er is geen systeem of proces dat de situatie beter maakt, of zelfs maar begrijpelijk. Als een tragedie op het werk toeslaat kan dat verwoestend zijn als je mensen niet toestaat te voelen wat ze voelen.
“Verdriet is van nature onvoorspelbaar en beïnvloedt verschillende mensen op verschillende manieren, waardoor het uiterst moeilijk is het te peilen, te beheren, of in evenwicht te brengen met de professionele vraag,” (Tigar, 2021).
Hier een aantal praktische tips.
Empathie
Empathie is van cruciaal belang omdat het je in de ‘mensen-stand’ plaatst tegenover de ‘werk-stand’. Het stelt je in staat je te verbinden met degenen die direct door de situatie getroffen worden en het geeft je ook ruimte om met je eigen gevoelens en emoties om te gaan. Empathie stelt je van nature in staat geduldiger, ondersteunender en meer aanwezig te zijn.
“Verdriet roept ons op om meer authentiek en aanwezig te zijn, omdat verdriet in zijn meest rauwe vorm veeleisend is. Wat het vaak van ons vraagt is onze eerlijkheid, onze aandacht, en een heroverweging van waarden, die allemaal afleiden van het professionele doel”, (Tigar, 2021).
Deze vaardigheden gaan sommigen niet gemakkelijk af en veel leiders worstelen met deze intermenselijke vaardigheden. Het is van groot belang dat je als leider het gedrag modelleert dat je wilt. Je empathische spieren aanspannen is een goede manier om je kracht te tonen in moeilijke tijden.
Als er een tragedie gebeurt, is het geen tijd voor ‘business as usual’ – hoezeer je er ook naar verlangt dat de dingen weer normaal worden. Je team zal de gebeurtenissen moeten verwerken en elk individu zal naar jou kijken om hen te helpen de gebeurtenissen te verwerken.
Geef het tijd
Geef je team de ruimte om te rouwen en te verwerken. Elke medewerker zal een tragedie in zijn eigen tijd verwerken. Rouwen doe je niet “op de klok”. Laat ze vragen stellen, gesprekken voeren, en zelfs pauzes nemen om hen te helpen hun eigen emoties te beheersen. Ze zullen afgeleid zijn en vaak overspoeld worden door emoties die het hen moeilijk kunnen maken effectief te functioneren. Wees je daarvan bewust en lees de signalen.
Zet de juiste toon voor je organisatie en concentreer je op wat het slachtoffer of de slachtoffers nodig hebben. Richt je niet op wat jij nodig hebt om je beter te voelen. Dat begint met echt luisteren en je team een uitlaatklep bieden.
Bedenk dat het omgaan met een tragedie ook geen eenmalige gebeurtenis is. Als mensen na een rouwperiode weer op kantoor komen, zet dat de sluizen weer open. Je moet geduldig zijn en het team de kans geven op een natuurlijke manier samen te komen. Probeer geen afronding te forceren, want die komt misschien nooit.
Organisaties ontdekken vaak hun ware aard als slecht nieuws of een tragedie toeslaat. Zorg ervoor dat je cultuur- en kernwaarden de leidende principes blijven in goede en in slechte tijden.
Leiderschap in tijden van verdriet
Leiders kunnen zich ook machteloos en overweldigd voelen. Ze moeten tijd nemen voor zelfzorg. Het is vaak zo dat je er niet voor anderen kunt zijn als je niet eerst voor je eigen behoeften zorgt. Denk aan de veiligheidsprotocollen van luchtvaartmaatschappijen “Zet eerst zelf het masker op, help daarna pas anderen met dat van hen”.
Om de gevoelens van wanhoop te helpen verzachten stimuleer je de ploeg tot actie.
Sta ervoor open dat medewerkers inzamelingsacties of donaties organiseren om de energie te laten doorsijpelen naar positieve dingen. Als de werknemers het gevoel krijgen dat ze zelfs maar een klein verschil kunnen maken, kan dat hen helpen om te gaan met het schuldgevoel en het verdriet dat ze voelen.
“Onderdrukt verdriet verstikt, het woedt in de borst, en wordt gedwongen zijn kracht te vermenigvuldigen”. Ovidius
Ga uiteindelijk zo goed mogelijk met de situatie om als je kunt. Vermijd de situatie niet omdat je je er ongemakkelijk bij voelt. Zoek zo nodig begeleiding en of professionele hulp via je zorgverlener of HR-afdeling.
Onthoud altijd: “Het leven speelt zich af wanneer je het het minst verwacht”.